I njohur si prokurori i dosjeve “të nxehta”, Ndini Tavani edhe pse u përzogj nga Këshilli i Lartë i prokurorisë si Prokuror i Prokurorisë së Posaçme, nuk ka mundur të marrrë dot detyrën.
Shkak është bërë komisioni i SPAK i cili nuk e ka certifikuar.
Në vend të tij KLP ka futur në listë prokurorin Bledar Maksuti, i renditur pas Ndini Tavanit kur u hap gara për 3 vendet vakante.
Lidhur me rastin, ai i ka drejtuar një shkresë KLP-së, ku kërkon një proces të rregullt ligjor, duke e dëgjuar lidhur me faktet, ligjin dhe provat.
“Transparenca kundrejt publikut për veprimtarinë e Këshillit, lë vend për të dëshiruar, për sa kohë që mbetet e paqartë arsyeja e skualifikimit tim nga gara. Nga ana tjetër, kundrejt meje, si subjekt drejtpërdrejtë i interesuar, dëmi është më i madh se thjesht mos informim, sepse ai konsiston në cenimin flagrant të të drejtave themelore, të mbrojtura e të garantuara nga shteti i së drejtës”-shkruan ndër të tjera ai.
Dokumenti i plotë:
KËRKESË
DREJTUAR : KËSHILLIT TË LARTË TË PROKURORISË
LËNDA : 1. Pezullim i procedurës së mbledhjes, sipas publikimit në faqen zyrtare dhe në disa media;
2. Rivendosjen e së drejtës së shkelur, për një proces tërregullt ligjor, duke më informuar dhe duke më dëgjuar, lidhur me faktet, ligjin dhe provat që eventualisht janë konsideruar në hartimin e projektvendimit të publikuar si më lart.
Të nderuar anëtarë të Këshillit të Lartë të Prokurorisë!
HYRJE
Sot, në datë 30.07.2024, disa media on line publikuan lajmin se, unë, si kandidat i renditur i treti në garën për tri vende vakante në Prokurorinë e Posaçme, jam skualifikuar dhe se kandidati tjetër i renditur pas meje, është propozuar të emërohet si prokuror i kësaj prokurorie.
Në një farë mënyre, Ju më kthyet përgjigje për tri kërkesat e paraqitura më herët nga unë, në rrugë zyrtare, për tu njohur me ecurinë e këtij procesi, tashmë i tejzgjatur, në kapërcim të limiteve të caktuara me ligj (120 ditë). E megjithatë, me keqardhje bëj me dije se transparenca kundrejt publikut për veprimtarinë e Këshillit, lë vend për të dëshiruar, për sa kohë që mbetet e paqartë arsyeja e skualifikimit tim nga gara. Nga ana tjetër, kundrejt meje, si subjekt drejtpërdrejtë i interesuar, dëmi është më i madh se thjesht mos informim, sepse ai konsiston në cenimin flagrant të të drejtave themelore, të mbrojtura e të garantuara nga shteti i së drejtës.
Në padijeni të plotë se si vijoi procesi, pas mbledhjes sëdhjetorit të KLP-së, vlerësimit dhe renditjes së kandidatëve, mbetet të supozoj se vlerësimi im i figurës nga Komisioni i Posaçëm nuk ka qenë pozitiv, apo thënë ndryshe ka qenënegativ. Ju, që keni aktet e këtij procesi e kuptoni se si kandidat as jam njoftuar përgjatë procesit të vlerësimit të figurës dhe as jam pyetur mbi ndonjë gjetje, aq më pak as mëështë dhënë mundësia të paraqes qëndrimin tim apo provat eventuale, që mund t’i shërbenin Komisionit të nderuar.
Ky fakt, shoqëruar me një vlerësim negativ kundrejt meje, ndërsa ushtroj funksionin e prokurorit të Republikës, do tëduhej të kish marrë vëmendjen e Këshillit, për të ndrequr njëproces jo të rregullt, qoftë edhe për faktin se mu mohua e drejta për t’u njohur me aktet, që lidhen me figurën time, për t’u dëgjuar e mbrojtur, jo thjesht për t’u ngritur në detyrë, por për të garantuar reputacionin, nderin dhe dinjitetin e prokurorit, mision ky edhe i Këshillit, si organ i qeverisjes sësistemit të drejtësisë.
Me gjithë kufizimin në kohë për të reaguar ndaj njoftimit publik të ditës së sotme, më poshtë do t”Ju parashtroj disa argumente, mbi të cilat kam shpresën dhe mirëpres çdo reflektim se procesi dukshëm i parregullt, do mund të riparohet dhe të vendoset në shinat e ligjit.
SHKELJA E KUSHTETUTËS SË REPUBLIKËS SËSHQIPËRISË
Këshilli i Lartë i Prokurorisë si një prej organeve të qeverisjës së sistemit të drejtësisë, është organ kushtetues dhe kompetencat e tij parashikohen në aktin themelor të shtetit. Një ndër kompetencat kushtetuese të KLP-së, është edhe emërimi i prokurorëve të Prokurorisë së Posaçme (neni 148 i Kushtetutës), kompetencë ekskluzive, që ky organ e ushtron në mënyrë të pavarur dhe as nuk mund ta delegojë tek ndonjëorgan tjetër dhe as nuk mund t’i merret, qoftë kjo edhe me ligj. Sipas autorizimit ligjor kushtetues të dispozitës sëmësipërme “Ligji vendos kritere të tjera për përzgjedhjen si dhe për procedurën transparente dhe publike të emërimit”. Ky parashikim kushtetues garanton se procedura për emërimin e prokurorëve të posaçëm, kryhet mbi bazën e kritereve që caktohen me ligj dhe më kryesorja, sipas njëprocedure transparente dhe publike. Për vetë rëndësinë qëmbart ky institucion, standardi i procesit të rregullt gjen shprehje në Kushtetutë. Sigurisht që, për shkak të kësaj rëndësie, Kushtetuta parashikon si pjesë të procedurës edhe verifikimin paraprak të kandidatit, lidhur me pasurinë dhe figurën e tij (“Kandidati për prokuror, oficer i hetimit, personel administrativ i Prokurorisë së Posaçme, Njësisë së Posaçme Hetimore, si dhe familjarët e afërm të tij, para emërimit, i nënshtrohen verifikimit të pasurisë dhe të figurës, japin pëlqimin për kontrollin periodik të llogarive të tyre bankare dhe të telekomunikimeve personale, sipas ligjit.”).
Në ushtrimin e kompetencës së tij, Këshilli i Lartë i Prokurorisë duhet njëkohësisht të përmbushë edhe detyrimin tjetër kushtetues për të garantuar “pavarësinë, llogaridhënien, disiplinën, statusin dhe karrierën e prokurorëve të Republikës së Shqipërisë” (neni 149 i Kushtetutës)
Duke i’u kthyer mbledhjes, që do të zhvillohet nesër në datë31.07.2024, me keqardhje konstatoj se :
– Këshillit të Lartë të Prokurorisë i’a morën kompetencën për të emëruar prokurorin e posaçëm;
– Komisioni i Posaçëm i paraqiti një raport (i panjohur nëpërmbajtje), faktet e të cilit dhe normat ligjore qëeventualisht janë aplikuar, as nuk mu njoftuan ndonjëherë dhe as mu dha mundësia të shprehem mbi to;
– Kjo do të thotë se vendimin për skualifikimin tim nga gara, nuk pritet ta marrë Këshilli, por praktikisht atë e mori një organ tjetër i paautorizuar nga Kushtetuta;
– Ndonëse Këshilli e konstatoi se procesi ndaj meje ishte i parregullt, deri në këtë moment, nuk mori masa që ta riparonte atë dhe të rivendoste ligjshmërinë;
– Këshilli, madje, nuk më ka informuar edhe kur unë i’u drejtova për të mësuar, lidhur me procesin, pasi afati ligjor kish përfunduar me kohë.
Si përfundim, procesi që pason mbledhjen e dhjetorit të KLP, përfshirë mbledhjen e planifikuar për ditën e nesërme 31.07.2024, është antikushtetues dhe cenon rëndë jo vetëm të drejtat e mia si prokuror në detyrë i Republikës së Shqipërisë, por edhe besimin e publikut tek prokurorët e juridiksionit të zakonshëm.
Në këto kushte, me besimin se nuk është ende vonë për të ndrequr parregullsitë e rënda dhe për të ushtruar rregullisht kompetencën ekskluzive kushtetuese, shpresoj që Këshilli tëmos marrë një vendim përfundimtar, pa garantuar të drejtat kushtetuese për proces të rregullt e specifikisht të drejtën për tu dëgjuar dhe për tu mbrojtur.
MBI SHKELJET E LIGJIT
Ndonëse do të mjaftonte shkelja flagrante e Kushtetutës për tëndaluar në analizën mbi parregullsinë e procesit, konstatohet se Këshilli nuk duket se u kujdes të respektonte edhe ligjin, duke lejuar që të drejtat e subjektit tim si magjistrat, tëcenohen.
Mbi efektet e vendimit që pritet të merret
Paraprakisht, të nderuar anëtarë të Këshillit, risjell nëvëmendje se, edhe pse jam unë ai që garoj, Ju keni ekskluzivitetin të mësoni dhe vlerësoni subjektivisht, tëdhëna, informata, prova, fakte e të tjera, që tregojnë se figura ime nuk përmbush kriteret për të qenë një prokuror i posaçëm. E theksoj se Ju keni mundësinë të vlerësoni, pasi nuk dua tëbesoj (siç kam frikë se ka ndodhur), që Ju nuk e keni vënë fare në diskutim opinionin e Komisionit të Posaçëm. Duke qenë, se së paku relatori i çështjes është dakordësuar me opinionin refuzues të Komisionit të Posaçëm, keni detyrimin dhe përgjegjësinë me të cilën Ju ngarkon ligji, që nëse e miratoni projektvendimin, të informoni Inspektorin e Lartë tëDrejtësisë, që të fillojë procedimin disiplinor ndaj meje për shkelje të rëndë dhe shkarkimin nga detyra si prokuror i juridiksionit të zakonshëm.
Të nderuar anëtarë!
Ju nuk mund të merrni vendime, që në thelb deklarojnë se unëjam i padenjë për të hetuar ministra, parlamentarë e funksionarë të tjerë të lartë, si subjekte të posaçme, por vlej për të hetuar njerëz të thjeshtë. Duket sikur subjektet e zakonshme meritojnë edhe një prokuror me probleme tëfigurës dhe nuk paraqet asnjë shqetësim nëse si i tillë, ushtron ndjekjen penale dhe i heton ata. Një qasje e tillë është jo vetëm e pamoralshme kundrejt publikut, por ajo është e paligjshme.
Për këtë arsye, Ju kërkoj që të ushtroni detyrën konform ligjit dhe t’i shkoni deri në fund, asaj që keni nisur.
Mbi normat ligjore konkrete që rregullojnë procëesin
Referuar normave ligjore, që rregullojnë statusin e magjistratit, garancitë për përparimin në karrierë, si dhe tëdrejtat dhe detyrimet e tij, në rastin e kësaj procedure tëndjekur për herë të parë, fatkeqësisht u shkelën parimet, qëgarantojnë procesin dhe vetë rregullat e posaçme.
Prokuroria e Posaçme rregullohet me ligjin nr. 95/2016, i cili ka për objekt, ndër të tjera, edhe përcaktimin e “kushteve dhe kriteret shtesë që duhet të përmbushin shtetasit për t’u emëruar, transferuar apo për t’u ngritur në detyrë si gjyqtarë ose punonjës pranë gjykatave kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, prokurorë dhe punonjës pranë Prokurorisë së Posaçme, si dhe për t’u punësuar pranë Njësisë së Pavarur Hetimore.” (neni 1, pika 4 e këtij ligji). Posaçërisht në nenin 6, parashikohet se : “Kandidati për gjyqtar dhe nëpunës civil gjyqësor në gjykatat e posaçme kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, për prokuror dhe personel administrativ në Prokurorinë e Posaçme, dhe për drejtor dhe hetues në Byronë Kombëtare të Hetimit duhet të plotësojë kushtet e sigurisë përpara se të caktohet apo punësohet në një nga këto pozicione. Asnjë kandidat nuk mund të caktohet në detyrë ose të punësohet pa plotësuar këto kushte. Të njëjtat kushte duhet të plotësohen nga çdo punonjës i Prokurorisë së Posaçme dhe Byrosë Kombëtare të Hetimit, të cilët kryejnë funksione hetimore ose funksionet e të cilëve mbështesin drejtpërsëdrejti hetimin. Kushtet e sigurisë para caktimit në detyrë ose emërimit janë: a) kontrolli i verifikimit të pasurisë dhe të figurës; …”.
Për realizimin e kësaj procedure, po në nenin 6 parashikohet se :
“2. Kandidati, bashkë me kërkesën për aplikim, plotëson dhe dorëzon deklaratat e kontrollit të pasurive dhe të konfliktit të interesit pranë institucioneve përkatëse të emërtesës. Nëse, gjatë 180 ditëve para se të paraqiste kërkesën, kandidati ka kaluar një kontroll të kryer prej Inspektoratit të Lartë të Kontrollit dhe Deklarimit të Pasurive dhe Konfliktit të Interesave, i cili nuk ka rezultuar në disfavor të tij, atëherë ky kriter do të konsiderohet si i përmbushur.
3. Kandidati plotëson deklaratën e kontrollit të figurës,sipas shtojcës A, të këtij ligji, dhe e dorëzon atë tek institucionet e emërtesës.
…
5. Gjykatat e posaçme kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, Prokuroria e Posaçme dhe Byroja Kombëtare e Hetimit krijojnë Komisionin e Posaçëm të Verifikimit të Pasurisë dhe Figurës së Kandidatëve për të bërë verifikimin e kushteve të sigurisë para caktimit në detyrë ose emërimit, të përbërë nga:
a) dy prokurorë të Prokurorisë së Posaçme, të zgjedhur me short. Procesi i përzgjedhjes me short monitorohet nga Avokati i Popullit;
b) një gjyqtar të gjykatave të posaçme kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, i zgjedhur me short. Procesi i përzgjedhjes me short monitorohet nga Avokati i Popullit;
c) një punonjës i seksionit të hetimit financiar pranë Prokurorisë së Posaçme, i caktuar nga Drejtuesi i Prokurorisë së Posaçme;
ç) një hetues i Byrosë Kombëtare të Hetimit, i caktuar nga Drejtori i Byrosë Kombëtare të Hetimit.
6. Komisioni i Posaçëm i Verifikimit të Pasurisë dhe Figurës së Kandidatëve, pasi merr nga institucionet përkatëse të emërtesës deklaratat, sipas pikave 2, 3 dhe 4, të këtij neni, kryen verifikimet e nevojshme për pasurinë dhe figurën dhe, brenda 120 ditëve, i dorëzon institucionit të emërtesës një raport të hollësishëm mbi ligjshmërinë e burimeve të pasurisë dhe pastërtinë e figurës, si dhe çdo dokumentacion tjetër mbështetës të paraqitur nga vetë kandidatët apo institucionet shtetërore, të cilat bëhen pjesë e dosjes së kandidatit, sipas legjislacionit në fuqi. Komisioni i Posaçëm i Verifikimit të Pasurisë dhe të Figurës së Kandidatëve, përveç dokumentacionit të paraqitur nga vetë kandidatët, mund të kërkojë të dhëna ose informacione zyrtare nga çdo institucion shtetëror në lidhje me kandidatët. Komisioni i Posaçëm i Verifikimit të Pasurisë dhe të Figurës së Kandidatëve u kërkon informacion institucioneve shtetërore, objekti i ligjshëm i veprimtarisë së të cilave lidhet me hetimin dhe mbledhjen e të dhënave mbi pasurinë dhe figurën e individit, duke i caktuar detyra konkrete dhe afate për përmbushjen e tyre. Institucioni shtetëror përkatës është i detyruar që të paraqesë informacionin ose dokumentacionin e kërkuar brenda 15 ditëve nga data e njoftimit. Këto akte bëhen pjesë e dosjes së kandidatit dhe trajtohen në përputhje me legjislacionin në fuqi për mbrojtjen e të dhënave personale. Të dhënat dhe informacionet zyrtare mund t’i vihen në dispozicion kandidatit, mbi bazën e një kërkese të arsyetuar dhe në përputhje me legjislacionin në fuqi për informacionin e klasifikuar. Në rast se përhapja e informacionit apo dokumenteve cenon informacionin e klasifikuar sekret apo sigurinë publike, atëherë Komisioni i Posaçëm i Verifikimit të Pasurisë dhe të Figurës së Kandidatëve, pasi njihet me to, nuk i përfshin në dosjen individuale të kandidatit dhe është i detyruar të ruajë konfidencialitetin mbi përmbajtjen e tyre.”
Dispozita e lartpërmendur, ndërsa synon të garantojëintegritetin e prokurorit të posaçëm, nëpërmjet kontrollit tëpasurisë dhe figurës, përcakton në përputhje me Kushtetutën dhe parimet e së drejtës administrative, se procesi përfshin krahas të dhënave të marra nga insitucionet ndihmëse, edhe aktet e vëna në dispozicion nga kandidati. Po ashtu, dispozita garanton të të drejtën e kandidatit, që jo vetëm të informohet në tërësi për procedurën e ndjekur, por njëkohësisht t’i krijohet mundësia që të njihet edhe me aktet dhe të dhënat e administruara nga insitucionet e tjera. I vetmi kufizim i sëdrejtës për akces në informacion, lidhet me respektimin e normave që mbrojnë informacionin e klasifikuar. Në një rast të tillë, ligji ndalon përfshirjen e e këtij informacioni nëdosjen individuale, cka do të thotë se ato nuk bëhen pjesë e vendimmarrjes. Megjithatë edhe në një interpretim tëndryshëm, sipas të cilit informacioni i klasifikuar do tëkonsiderohet në vendimmarrje, por kandidati nuk mund tënjihet, kjo nuk do të duhej të përjashtonte Këshillin e Lartë tëProkurorisë nga njohja me të dhënat e klasifikuara, mbi tëcilat eventualisht është marrë vendimi negativ.
Me këtë rast, vlen të referohet në vendimin nr. 9 (00-2021- 142), datë 01.02.2021 të Kolegjit Administrativ të Gjykatës sëLartë, lidhur me administrimin e informascionit të klasifikuar në një proces (mbahet në vëmendje se KLP është një organ quasi gjyqësor). Duke vlerësuar se mos vënia në dispozicion të të interesuarti të informacionit të klasifikuar, mbi të cilin u mor vendimi nga organi administrativ, përbën shkelje trëparimit të kontradiktoeritetit dhe të drejtës për tu mbrojtur. Duke referuar edhe në jurisprudencën e GJEDNJ për raste tëngjashme, arsyetohet se “… në mungesë të njohurive mbi faktet kryesore që shërbyen si bazë për këtë vlerësim, individi nuk ka qenë në gjendje të kundërshtojë çështjen në mënyrë të përshtatshme përpara Ministrit të Punëve të Brendshme dhe as në procedurat gjyqësore (C.G. dhe të tjerë k.Bullgarisë, paragrafi 45). GJEDNJ ka mbajtur qëndrimin se, ndonëse individit i është dhënë mundësia e kundërshtimit të aktit administrativ në gjykatë, ai nuk ka gëzuar minimumin e mbrojtjes kundër arbitraritetit në këto rrethana (Shih Kaushal dhe të tjerë k. Bullgarisë, 02/12/2010, paragrafi 27).” Në tënjëjtin vendim GJL arsyeton se :
“… Në raste të caktuara, gjykata duhet të vlerësojë mundësinë e marrjes së informacionit sekret, qoftë dhe pjesërisht, në masën që është e nevojshme për të vlerësuar ndërhyrjen e veprimtarisë shtetërore në sferën private të individit, duke respektuar detyrimin për të ruajtur konfidencialitetin e informacionit që ajo administron (Shih vendimin e Gjykatës Federale Administrative gjermane BVerGE 66, 233, pg.236). Në një rast të tillë, gjykata vlerëson në thelb informacionin apo të dhënat e aktit të klasifikuar sekret dhe krijon bindjen e saj të brendshme lidhur me ligjshmërinë e veprimeve administrative të palës së paditur, duke ruajtur në masën e duhur sekretin. Detyrimi i gjykatës për të ruajtuar sekretin nuk e pengon atë të vlerësojë ligjshmërinë e aktit administrativ dhe si pasojë, edhe bazueshmërinë e padisë së ngritur para saj për zgjidhje. Gjatë gjithë kohës, gjykata mban parasysh raportin e drejtë dhe të arsyeshëm midis ndërhyrjes së veprimtarisë shtetërore dhe sferës së lirisë së individit. E drejta e palëve në gjykim për t’u njohur me aktet shkresore, provat dhe faktet që administrohen në proces është parakusht i një procesi të rregullt ligjor. Rastet e kufizimit të kësaj të drejte mund të bëhen vetëm nëse nuk cenojnë të drejtën e mbrojtjes, deri në atë masë sa ta bëjnë atë joefektive (Shih vendimin e Gjykatës Federale Kushtetuese gjermane BverfGE 101, 106, për të drejtën e aksesit në dokumentet shtetërorë).
38. Këtë linjë qëndrimi ka ndjekur edhe GJEDNJ, e cila ka theksuar se parimi i kontradiktoritetit dhe parimi i barazisë së armëve në gjykim janë standarde thelbësore të të drejtës për një proces të rregullt ligjor, në kuptim të nenit 6/1 të KEDNJ. Palët duhet të gëzojnë “një ekuilibër të drejtë” në procesin gjyqësor. Pala kërkuese duhet të ketë, në mënyrë të arsyeshme, mundësinë për të paraqitur çështjen, në kushte që nuk e vendosin atë në disavantazh thelbësor kundrejt palës kundërshtare (Avotiņš k. Letonisë). Megjithatë, këto të drejta nuk kanë karakter absolut. GJEDNJ ka vlerësuar se në kontekstin e të drejtave procedurale civile, parimet e nenit 6/1 të Konventës konsiderohen të përmbushura, kur gjykatat kombëtare kanë pavarësinë dhe paanësinë e nevojshme, kanë akses të pakufizuar në të gjitha dokumentet e klasifikuara që justifikojnë vendimmarrjen e organit, kur vlerësojnë në thelb vendimmarrjen për revokimin e certifikatës së sigurisë dhe mund të shfuqizojnë vendimmarrjen arbitrare, nëse është e nevojshme (çështja Gulamhussein dhe Tariq k. Mbretërisë së Bashkuar, 2018 paragrafi 71). Gjykata ka vlerësuar se të drejtat që rrjedhin nga neni 6/1 i KEDNJ nuk janë absolute. Gjithashtu, e drejta për të zbuluar prova relevante nuk është një e drejtë absolute, megjithatë, vetëm masat kufizuese që nuk cenojnë thelbin e së drejtës janë të lejuara në kuptim të nenit 6/1 të KEDNJ. Vështirësitë që shkaktohen nga kufizimi i të drejtave duhet të jenë të balancuara mjaftueshëm nga procedurat vijuese të autoriteteve gjyqësore (po aty, paragrafi 86).
39. Gjithashtu, Dhoma e Madhe e GJEDNJ ka pranuar se aksesi i gjykatave kombëtare në rishikimin e materialit të klasifikuar mund të përbëjë garancinë kryesore për respektimin e të drejtave procedurale të palëve që nuk kanë mundësinë të njihen me këtë informacioni. Gjykata kundrejt pretendimeve të aplikantit se është cenuar parimi i kontradiktoritetit dhe barazisë së armëve në gjykim, ka vlerësuar se procedura e vendimmarrjes plotësonte ‘aq sa ishte e mundur’ kërkesat e procesit të drejtë, kontradiktoritetit dhe barazisë së armëve në proces dhe, si rrjedhojë, nuk ka pasur shkelje të nenit 6/1 të Konventës. Gjykata në këtë përfundim ka arritur duke konsideruar, ndër të tjera, se gjykatat vendase kishin qasje të pakufizuar në të gjitha dokumentet e klasifikuara, në të cilat autoriteti ishte mbështetur për të justifikuar vendimmarrjen e tij dhe se gjykatat kishin mundësi të kryenin një ekzaminim të hollësishëm të shkaqeve, në të cilat është bazuar autoriteti për moszbulimin e dokumenteve të klasifikuara. Gjykata ka çmuar se, duke patur në konsideratë procedurat në tërësi, natyrën e mosmarrëveshjes dhe hapësirën e vlerësimit që gëzojnë autoritetet kombëtare, kufizimet me të cilat u përball aplikanti në raport me parimin e kontradiktoritetit dhe barazisë së armëve janë kompensuar në një mënyrë të tillë që ka ruajtur balancën mes palëve, pa u cenuar e drejta e aplikantit për një gjykim të drejtë (çështja Regner k. Republikës Çeke 2017, paragrafi 161).
40. Duke iu kthyer rastit në shqyrtim, referuar edhe kësaj jurisprudence të konsoliduar, Kolegji konstaton se vendimmarrja e Gjykatës së Apelit Tiranë nuk është në përputhje me standardet e vendosura nga GJEDNJ. Rezulton se Gjykata e Apelit Tiranë nuk ka respektuar rregullat mbi procesin e të provuarit dhe shpërndarjen e barrës së provës në një gjykim civil, në kuptimin e gjerë, dhe administrativ, në kuptimin e ngushtë. Në bazë të nenit 12 dhe 213 të Kodit të Procedurës Civile, palët e paditura kishin barrën e provës për të provuar bazueshmërinë në fakt dhe në ligj të aktit administrativ të marrë prej tyre. Sipas ligjit, organi publik ka detyrimin të provojë ligjshmërinë e aktit administrativ të nxjerrë jo me kërkesë të paditësit, si dhe faktet që ai ka parashtruar dhe ka vënë në themel të veprimtarisë së kundërshtuar në gjykatë. Nga aktet bashkëlidhur fashikullit të gjykimit rezulton se pala e paditur nuk e ka përmbushur këtë detyrim procedural dhe, për rrjedhojë, nuk ka arritur të provojë bazueshmërinë e aktit administrativ të dëbimit në faktin e pretenduar si të konstatuar.
41. Për sa më sipër, Kolegji vlerëson se privimi i gjykatës përgjatë gjykimit, nga aksesi në informacionin e disponuar në shkresën nr. 465/1, datë 28.02.2008 të Shërbimit Informativ Shtetëror, ka bërë të pamundur vlerësimin e ligjshmërisë, proporcionalitetit dhe diskrecionit të ushtruar përmes urdhrit të largimit të ministrit të Brendshëm dhe, për pasojë, ka cenuar rëndë pozitat procedurale palëve në gjykim, duke i vendosur ato në kushte të pabarabarta, në shkelje të parimit të kontradiktoritetit dhe të barazisë së armëve. Kolegji vlerëson se gjykimi është rrjedhojë e një procesi jo të rregullt ligjor, në kuptim të nenit 6 të KEDNJ. …”
Duke i’u kthyer procesit që po zhvillon Këshilli, si një organ quasi gjyqësor, ai pritet të garantojë se informacioni mbi tëcilin Komisioni i Posaçëm vendosi, duhet të bëhet i ditur për mua dhe sigurisht edhe për të. Në ushtrim të kompetencës ekskluzive të tij, ai duhet të garantojë drejtësinë e përfundimit në të cilin është arritur, se nuk plotësoj kriterin e pasurisë dhe të figurës. Duhet theksuar se Komisioni i Posaçëm, sikurse edhe organet e tjera ndihmëse në procesin e kandidimit për nëgjykatat dhe prokurorinë e posaçme, janë vetëm të tilla, pra “ndihmëse”, kurse i vetmi organ që ka kompetencën për tëvlerësuar përfundimisht mbi përshtatshmërinë e kandidatit, është vetëm KLP si organi i ngarkuar nga Kushtetuta dhe ligji. Sillen këtu në vëmendje edhe rregullime të tjera të ngjashme ligjore, sikurse është Këshilli i Emërimeve në Drejtësi, i cili vlerëson në mënyrë përfundimtare dhe në pavarësi të plotë tëgjitha kushtet dhe kriteret e subjekteve, qoftë për pasurinë dhe qoftë për figurën (dihet se KED ka vlerësuar edhe ndryshe nga opinionet e organeve ndihmëse). Zbatimi i Kushtetutës dhe ligjit mbetet kështu përgjegjësi e këtij organi dhe e asnjëorgani tjetër, që asiston në këtë proces.
Për t’iu kthyer procesit të kandidimit, ligji jo vetëm që nuk parashikon kufizime në të drejtat e subjekteve garues, por përkundrazi konfirmon parimet e procesit të hapur e transparent (neni 7). Po ashtu, sipas parashikimeve të nenit 12, të të njëjtit ligj “Për Prokurorinë e Posaçme”, vlerësimi negativ që merr kandidati për pasurinë dhe figurën, duhet tëjetë i bazuar në ligj dhe në prova. Kjo konfirmon se procesi jo vetëm që duhet të bazohet në ligj, por Komisioni i Posaçëm duhet të bindë KLP-në se ekzistojnë prova që mbështesin vlerësimin negativ mbi kandidatin. Kjo është arsyeja, për tëcilin ligji parashikon se Këshilli i Lartë i Perokurorisëpërpoara emërimit, sipas parashikimeve të ligjit për organet e qeverisjes së sistemit të drejtësisë, administron, shqyrton dhe vlerëson edhe dokumentacionin e secilit kandidat të ardhur nga Komisioni i Posaçëm i Verifikimit të Pasurisë dhe të Figurës së Kandidatëve.
Në rastin konkret, opinioni i Komisionit të Posaçëmm nuk mbështetet në ligj, për të gjitha arsyet e lartpërmednrua pasi nuk respektoi asnjë nga gharancitë e procesit të rregullt, ndaj nuk mund të dihet nëse është apo jo i bazuar në ndonjë provë, në mungesë totale të informimit tim si kandidat dhe mohimit të së drejtës për tu dëgjuar dhe mbrojtur.
Për sa më lart, ripërsëris kërkesën se KLP duhet fillimisht tëmë informojë për sa është proceduar dhe më tej, pasi të mëdëgjojë, të administrojë, shqyrtojë dhe vlerësojë përfundimisht në mënyrë të pavarur lidhur me kriterin e pasurisë dhe figurës time si kandidat.
Të nderuar anëtarë të Këshillit!
Integriteti i magjistratit përbën një ndër shtyllat e sisitemit tëdrejtësisë, ndaj ligji nr. 96/2016 “Per statusin e gjyqtareve dhe prokuroreve”, parashikon se kandidatët për magjistratë duhet të kalojnë me sukses edhe kontrollin e pasurisë dhe figurës. Në dispozitat përkatëse të këtij ligji, por edhe referuar praktikës së deritanishme të dy Këshillave, janë ata qëvendosin lidhur me këtë kontroll, pasi marrin të dhënat nga organet ndihmëse të specializuara. Ky proces, sikurse parashikohet në nenin 32 të këtij ligji, garanton të drejtën e kandidatit për tu njohur me dosjen dhe për tu ankuar, megjithëse raportimi mund të vijë ndër të tjerë, edhe nga Byroja Kombëtare e Hetimit apo Shërbimi Informativ Shtetëror. Konkretisht kjo dispozitë parashikon se :
“1. Kandidatët me rezultatet më të larta në listën e publikuar, sipas përcaktimeve të nenit 31, të këtij ligji, të cilët mund të pranohen në formimin fillestar të Shkollës së Magjistraturës, i nënshtrohen verifikimit të plotë të pasurisë dhe figurës.
2. Brenda një jave nga publikimi i listës përfundimtare, sipas nenit 31, të këtij ligji, për secilin kandidat të parashikuar në pikën 1 të këtij neni, Këshillat kërkojnë raportim nga institucionet kompetente për verifikimin e pasurisë dhe të figurës në lidhje me çdo shkak tjetër përjashtues, nga Inspektorati i Lartë i Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive dhe Konfliktit të Interesave, prokuroria, organet e administratës tatimore dhe doganore, Byroja Kombëtare e Hetimit, shërbimet shtetërore informative, si dhe çdo organ disiplinor që ka mbikëqyrur disiplinën në marrëdhëniet e punës së kandidatit. Nëse është e nevojshme, Këshillat kërkojnë informacion shtesë nga institucionet e përmendura në këtë pikë.
3. Çdo institucion publik, subjekt fizik ose juridik, duhet të përmbushë kërkesat e Këshillave për informacion, dokumentacion, ose materiale të tjera në lidhje me një hetim, me përjashtim të rasteve të kufizuara me ligj, brenda afatit ligjor të arsyeshëm të përcaktuar nga Këshillat në kërkesën e tyre. 4. Në çdo rast, kandidati nuk pranohet në Shkollën e Magjistraturës kur:
a) raporti i Inspektoratit të Lartë të Deklarimit dhe të Kontrollit të Pasurive dhe Konfliktit të Interesave tregon që burimet financiare të kandidatit nuk justifikojnë pasuritë e tij dhe nuk ka deklaruar pasuri ose asete ose ka dhënë një deklaratë të rreme ose jo të saktë të aseteve;
b) raportet e Byrosë Kombëtare të Hetimit ose Shërbimit Informativ Shtetëror tregojnë se kandidati ka lidhje me krimin e organizuar, sipas përcaktimeve të bëra në ligjin “Për organizimin dhe funksionimin e institucioneve për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar”;
c) ka ndonjë shkak tjetër përjashtues të njohur, të parashikuar sipas ligjit.
5. Deri në datën 5 shtator të çdo viti, Këshillat vendosin pranueshmërinë e kandidatëve, bazuar në informacionin që kanë marrë për rezultatet e verifikimit të pasurisë dhe figurës së tyre.
6. Kandidatët kanë të drejtë të njihen me dosjen dhe të ankohen në gjykatën kompetente ndaj vendimit të Këshillave, brenda 5 ditëve. Gjykata kompetente vendos për ankimin, brenda dy javëve nga paraqitja e tij.
7. Pas përfundimit të verifikimit të pasurisë dhe figurës, Këshillat miratojnë dhe publikojnë në fund të muajit shtator të çdo viti, listën përfundimtare të kandidatëve magjistratë, që pranohen në Shkollën e Magjistraturës, në formimin fillestar trevjeçar, në përputhje me numrin e kandidatëve të përcaktuar sipas nenit 29 dhe duke respektuar me përpikëri renditjen e kandidatëve në listën e parashikuar në pikën 2, të nenit 31, të këtij ligji.”
Parashimkimi i mësipërm ligjor, në dukje i veçantë nga ai i ngritjes në detyrë në Prokurorinë e Posaçme, në fakt është i aplikueshëm edhe në kët rast. Sipas nenit 48 të këtij ligji, ku parashikohet ngritja në detyrë në Prokurorinë e Posaçme, përcaktohet ndër të tjera se :
“… 7. Këshilli verifikon kandidatët, sipas parashikimeve të pikave 2 deri në 7, të nenit 32, të këtij ligji.
8. Vetëm kandidatët të cilët kalojnë verifikimin e pasurisë dhe figurës dhe që nuk kanë masa disiplinore në fuqi, pranohen në procedurat e mëtejshme të ngritjes në detyrë.”
Ky parashikim, lidhet drejtpërdrejtë me garancitë për proces të rregullt, të drejtën për tu njohur me dosjen, të dhënat e administruara, të drejtën për tu dëgjuar e për të paraqitur prova dhe qëndrime lidhur me gjetjet.
Komisioni i Posaçëm ka shpërfilluar haptazi detyrimet qëburojnë nga ligji, duke cenuar të drejtat e mia subjektive dhe vetë procesin që mbart edhe interes të lartë publik.
KONKLUZION
Të nderuar anëtarë të Këshillit!
Koha në dispozicion për të shkruar këtë kërkesë, ishte e kufizuar në disa orë, ndaj argumentet e dhëna ndoshta nuk janë shteruese. Gjithsesi, me bindjen se më mirë se unë, është vetë Këshilli ai që do të sigurohet në respektimin e kompetencës së tij kushtetuese dhe aq më tepër, në garantimin e procesit të tij për plotësimin e vendeve vakante të Prokurorisë së Posaçme, kam shpresën se vendimi që do të merret, do të jetë në përputhje me Kushtetutën e Republikës, ligjin dhe vetë pritshmërinë e publikut për një proces transparent.
Projektvendimi i publikuar për mos emërimin tim si prokuror i posaçëm nuk duhet të miratohet, ndërsa procesi do të duhet të plotësojë të gjitha garancitë e përmendura më lart, që do të sigurojnë se vendimi i Këshillit do të merret vetëm pas riparimit të shkeljeve.
